آغازین
ایغورها تو یه جایی زندگی میکنن به اسم سین کیانگ یا ترکستان شرقی. سین کیانگ تو شمال غرب چینه. بزرگترین استان چین هم حساب میشه. حدودا یک شیشم مساحت کل چینه. با کشورای مغولستان، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، پاکستان و افغانستان هم مرزه. 7 تا کشور میشه. تقریبا 11 میلیون اویغور تو سین کیانگ زندگی میکنن.این آمار چینه خودشون میگن چند میلیلون بیشتر هستن. البته اینا میشن نصف جمعیت سین کیانگ. نصف دیگه جمعیت یه مردمانی هستند از نژاد هان. که این نژاد همون نژاد غالب تو چینه. حالا اینجا دعوا زیاده که اینا هانیا خیلی برنامه ریزی شده و هدفمند اومدن اینجا که حالا درباره اش صبحت می کنیم.
توی پرانتز: توی چین 56 نژاد و قوم زندگی میکنن که یکی از این قوم ها قوم هان، قوم حاکمه؛ که 92 درصد جمعیت چین را تشکیل میدن. 55 تا قوم دیگه فقط 8 درصد جمعیت چین هستن. که 10تا از این 55تا مسلمان هستن. اویغورها یکی از این تا 10 اقوام هستن که مسلمون هستن. بعدش دیگه قوم هوی دومین قوم بزرگ مسلماناست. بقیه اقوام هم تاجیک، قرقیز، قزاق، سالار، تاتار، ازبک و…
اویغورها مسلمون هستن.قرن سیزده و چهارده میلادی اسلام رسید دست ایغورها و مسلمون شدن. زبونشن هم ایغوریه. که البته به زبان فارسی و عربی اونجا تدریس میشه و کار میشه.
خب بریم سر اصل مطلب
ریشه دعوای اویغورها با چین سر چیه؟
اینجایی که اویغورها الان زندگی میکن یعنی سین کیانگ یه موقعی اصلا جزو چین نبوده. قبل از اینکه چین بیاد اینجا اویغورها خودشون دولت داشتن، حکومت داشتن. زندگی میکردن. چین تو قرن 18 میلادی، رفت و زد و حمله کرد و اویغورستان رو گرفت. دلیلش واقعا توسعه سرزمینش بود. و البته زمین با ارزش این منطقه. اسمشم عوض کرد گذاشت سین کیانگ (شین جیانگ) به معنیه “سرزمین جدید”. میگن چینیا بیشتر از یک میلیون اویغور رو سر این فتحشون کشتن. خیلی از زن ها و بچه ها هم بعنوان برده فروخته شدن. حواستون باشه الان قرن 18 هستیم. دشمنی ایغورها با چین و چینیا از همینجا شروع شد. اویغورها بین سالای ۱۸۸۴ تا ۱۹۷۲ ،۱۰۰ بار خواستن که دوباره مستقل بشن و با چین وارد جنگ و خون ریزی شدن. این 100 صیغه مبالغه نیست! میگن اینا حداقل هر سال یه بار قیام میکردن. صدها هزار نفر هم کشته شدن. یه برهه هایی هم یه تیکه هایی رو گرفتن. ولی خب هیچ وقت نتونستن ترکستان شرقی رو دوباره سرپا کنن.
تا سال 1934؛ اویغورهای غرب و جنوب سین کیانگ دوباره قیام کردن ایندفعه یه نیمچه دولت اسلامی راه انداختن اسمشو گذاشتن جمهوری اسلامی ترکستان؛ اولین جمهوری اسلامی تاریخ سیاسی دنیا. چهارتا شعار هم داشتن؛ اسلامیت، آزادیت، عدالت و اخوت. ولی عمر این جمهوری هم کوتاه بود. چند سال بعدش هم دوباره یه جمهوری اسلامی دومی راه انداختن اونم دولت کمونیستی چین ریختن درشو تخته کردن. یعنی جنگ کردن و دفترای جمهوری خودمختار اویغور رو بستن.
سال 1957 چین شروع کرد یسری اصلاحات دموکراتیک تو سراسر کشور انجام بده. هدفش هم محدود کردن همه ادیان بود. مسیحی مسلمون. اون زمان 20 هزار مسجد و 100 هزار امام جماعت تو چین بود. که زدن 19 هزار مسجدو خراب کردن یا بستن. خب خیلی اینکارشون سر و صدا کرد تا دوباره سال 1980 دولت چین سعی کرد دل مسلمونا رو بدست بیاره و اینبار خیلی ال داد به مسلمونا اجازه داد 30 هزارتا مسجد ساختن. چه کاریه اخه میزنی خراب میکنی دوباره پشیمون میشی؟! اما دوباره تو سالای ۱۹۹۰ و ۱۹۹۷ اویغورا یسری تظاهرات های محلی برگزار کردن که چین زد صدها نفرشون رو کشت و میگن سه هزار نفرشون هم دستگیر کرد، از این تعداد هم تا سال ۱۹۹۹ دست کم ۱۲ نفرشون هم اعدام کرد. بیاییم جلوتر تا برسیم به سال ۲۰۰۹ میلادی که اویغورها یه اعتراض بزرگ تو سین کیانگ راه انداختن؛ که پلیس یه دخالت کوچیک کرد و زد 197 نفر و کشت و 1600 نفر هم زخمی کرد. یبار دیگه هم سال 2013 دوباره اینا تظاهرات کردن و دوباره پلیس زد 27 نفرسشون رو کشت.
جمعیت تو اورومچی، مرکز سین کیانگ قبلا 75 درصد اویغور بودن و بقیه هان ولی الان برعکس شده. اومدن هان ها به سین کیان همراه با تبعیض هم بوده. مثلا اویغورها میگن اکثر پروژه‌های عمرانی و اقتصادی به این قوم هان داده میشه و خلاصه همینا انگیزه شده اینا یسره با دعوا داشته باشن. خصوصا از زمان به قدرت رسیدن شی جین‌پینگ تو سال 2013 که دولت چین فشارشو بر اویغورها چندبرابر کرد.
حالا دولت چین چی میگه؟ میگه اولا حالا ما یه دوره ای اومدیم زمیناتون رو گرفتیم حالا دیگه شما شورشو در نیارید هر روز هر روز تظاهرات. میگه این اویغورها جدایی طلب هستن. بعدم تو 28 اکتبر سال 2013، برای چی بمب گذاشتید تو میدان تیان‌آن‌مِن شهر پکن که 5 نفر کشته و 38 نفر زخمی شدن؟
حالا کی این کارو انجام داده بود؟ جنبش اسلامی ترکستان شرقی مسئولیت این حمله را به عهده گرفت. این جنش که یه جریان اسلام گرا و جدایی طلبند سال 1988 با هدف مبارزه مسلحانه با چین بلند شدن رفتن افغانستان یه گروه شکل دادن و خوب تونستن با مقام‌های بلندپایه القاعده هم ارتباط بگیرن. تو سال‌های 2013-2014 چندتا عملیات تروریستی دیگه هم تو چین انجام دادن. جنگ سوریه که شروع شد اینا فراخوان دادن از طریق ترکیه وارد سوریه شدن. میگن اینا 1000 نفر نیرو تو ادلب داشتن. سر همین پیوستنشون به داعش دولت چین حسابی فشار اورد بهشون.
یه سر دعوای چین و اویغورها ؛ آمریکا و غربی ها ایستادن. باحمایت غربیا یه جریاینی به اسم “کنگره جهانی اویغور” تو سال 2004 راه افتاد. اینا فضاشون کاملا سکولاره و البته استقلال طلب هم هستن. تو مونیخ آلمان مستقر هستن. تو 18 تا کشور 33 شعبه داره. خانم “ربیعه قدیر” هم تو سال 2006 شد رئیس کنگره. این همون خانمی بود که تو سال 2016 تو اجلاس سالانه سازمان مجاهدین شرکت کرد free free iran میگفت. الان رئیسش “دلکون عیسی”است.
غربیا یعنی کلی شرکت و آدم چینی رو امریکا سر همین قضیه ظلم به اویغورها تحریم کرده. مثلا همین مسابقات المپیک زمستانه امسال که تو چین بود؛ امریکا، کانادا، استرالیا و انگلیس حاضر نشدن نماینده اعزام کنن برای مراسم افتتاحیه. خیلی از برندهای خفنی هم مثل “کوکاکولا”، “ایر بی ان بی” و “ویزا” که میلیون دلاری اسپانسر شده بود هم کلی خسارت کردن سر بحث های حقوق بشری چین. اخ ادم تا فی ها خالدونش میسوزه. اخه لامصب کوکاکولا تو کی گردن تو خون فلسطینیان داری شنا میکنی تو دیگه چسی حقوق بشری نیا انصافا. سر همین چیزاست که ادم شک میکنه به امریکا و غربی ها . واقعا هم یه سر تحلیل همینه. دعوای اویغورها با چین واسه آمریکا، دعوای منابع نفت و گاز و طرح احداث کمربند و جاده ابریشمه که از سین کیانگ میگذره و چین رو به اروپا و افریقا متصل میکنه.
حالا اویغورها یه زمانی چین زمیناشون رو گرفت. خب این برای صدها سال پیشه. الان وضعیتشون چطوره؟ ایا میتونن بعنوان یه فرد مسلمان تو حکومت چین زندگی کنند؟ با حفظ هویتشون؟
وضعیت کنونی ایغورها
بریم ببینیم وضعیت الانشون چطوره؟
اردوگاه ها
یسری تصاویر ماهواره‌ای ادعا میکنن که حدود یک میلیون اویغور تو اردوگاه‌های چین بازداشت هستن. (از هر 6 بزرگسال یه نفر).با اویغورا چیکار میکنن تو اردوگاه؟هم به جهت دینی هم فرهنگی کلا خبری از اسلام و حتی فرهنگ بومی اویغوری نیست. برگزاری مراسمات مذهبی و داشتن قرآن و حجاب هم ممنوع و مجازات داره. یسری هم گزارش وجود داره از ازدواج اجباری زنان اویغوری با مردای چینی تو اردوگاه. چین اولش انکار میکرد که اصلا همچین چیزی وجود داره. اما تو سال 2015 که دیگه عکسای هوایی کمپ ها لو رفت و خب رسانه های غربی هم حسابی فشار میاوردن. چین گفت شلوغش نکنید بابا حالا چهارتا کمپ آموزشی زدیم واسه اویغورها بیان اینجا خوش باشن بگردن تفریح کنن. حالا چهارتا چیزم بهشون آموزش میدیم. خلاصه رسما پذیرفت این کمپ ها هست و داریم روی فکر اویغورها کار می کنیم. رسانه ها هم تیتر زدن نسل‌کشی فرهنگی.
یسری از این اردوگاه ها هم واسه بچه هاست. بچه هایی که پدر و مادراشون به هر دلیل بازداشت شدن، میارنشون تو کمپ ها و خیلی نرم و اهسته و پیوسته تحت شستشوی مغزی قرار می‌گیرن. و کلا خروجیش میشه یه اویغوری که فقط قیافش شبیه به اویغورهاست. کلا دین و فرهنگش کاملا چینی میشه.
رسانه‌های چینی از این عمل با عنوان آموزش کودکان یاد می‌کنند و اینکه فرزندان خانواده‌های فقیر اویغور و محکومان هم باید به مدرسه بروند. باسواد بشن.
عقیم سازی زنان مسلمان منطقه جهت نژادزدایی(نیاز به ورودی داره)
«آدریان زنز» یه پژوهشگر آلمانیه که رفته طبق اسناد دولتی خوده چین درباره وضعیت زاد و ولد زنان اویغوری بررسی کرده. گزارش داده. طبق اسناد خوده چین میانگین رشد جمعیت اویغورا بین سال‌های 2015 تا 2018 ؛ 84 درصد کاهش پیدا کرده. و تو سال 2019 بازم بدتر شده. و میگه بحث عقیم سازی اجبای زنا یه بحث کاملا جدی تو سین کیانگه.و اینا برنامشون روی 14 تا 34 درصد از زنای متأهل که تو سن بارداری بودن اجرا کردن. (چگونگیش؟)
رسانه‌های چینی چی میگن میگن بابا این ربطی به ما نداره. اینا خودشون غرب زده شدن مدرن شدن دیگه بچه نمیخوان بچه نمیارن. حتی اقوام هانی که ساکن سین کیانگ هستن اونا هم زاد و ولدشون کم شده. اونا که دیگه اویغور نیستن. مسلمون نیستن. یا مثلا شهرستان هوتن نرخ زاد و ولد اویغورها 5/2 برابر بیشتر شده تی از زاد و ولد هان‌ها هم بیشتر شده.
حالا اینا همش پروپاگاندای غرب اینا شانتاژ رسانه ای، اما خب نمیشه منکر این شد که اقلا بخشی از این گزارشا واقعیت دارن. مثلا یکی از مراکز مستقلی که اتفاقا دیگه نمیشه بهش برچسب پروپاگاندای غربی زده کمیسیون حقو بشر اسلامی هست. برای اونایی که نمی دونن لازم بگیم که این مرکز همون جایی هست که خیلی جدی پیگیر آزادی شیخ ابراهیم زکزکی و همسرش بود و یکی از فعالترین گروه های بین المللی در حمایت از فلسطینم هست. این گروه اولین بار توی سال 2009 و بعد از ناآرامی های شهر یه گزارش بر اساس شاهد عینی شون منتشر کردند. بعد هم تو فوریه سال ۲۰۱۹، یه گروه محققین رو فرستادن ترکیه تا با اویغورهاییی که از چین فرار کرده بودن مصاحبه کنن. کلی مصاحبه گرفتن با خانم های اویغوری که میگفتن یکی از راه های باج خواهی و تحقیر افسرای چینی تجاوز گروهی به زنان اویغوری بوده. و میگفتن اگر میخواهید علنیش نکنیم باید برای ما جاسوسی بکنید.
جاسوسی از شهروندان
حالا اینایی که به کمپ منتقل نشدن تو شهر دارن زندگی میکنن کاملا تحت نظر سیستم امنیتی چین هستن. هر جای شهر بری یسری دوربین نصب شده که چهره ها کاملا اسکن میشه. تو نرم افزارهایی موبایلی که دارن اطلاعاتشون جاسوسی میشه. و تبعا تو این چنین شرایطی شهر پر میشه از جاسوس هایی که حاضرن برای پول آدم فروشی کنن. خلاصه بازار بحث های جاسوسی حسابی داغه.
تخریب مساجد
یه آماری دادم قبلتر درباره تریب مساجد. اره چین تو یه دوره ای کلی مسجد خراب کرده. حتی مساجدی که قدمت چند صد ساله داشتن برای مسلمونا. (باید اسم بیاریم)
چین چی میگه؟ وزیر خارجه چین میگه: الان تو سینکیانگ بیشتر از ۲۸ هزارتا مکان مذهبی وجود داره و حدودا ۳۰ هزار عالم دینی دارن تبلیغ می کنن. این عدد و رقم نسبت به دو دهه گذشته ده برابر شده. میگه الان به ازاء هر ۵۳۰ مسلمون تو سینکیانگ یه مسجد وجود داره. میگن اگر مسجدی هم خراب کردیم؛ حتما مسجد تو بافت قدیمی شهر بوده و جهت بازسازی شهر بوده و جاش هم مسجد جدید ساختیم. کارشناسا میگن اصلا این بازسازی جدید شهری سین کیانگ واسه طرح نظارتیشون روی اویغورهاست.
تغییر هویت اویغورها و چینی‌سازی
همه چیزایی که گفتیم تو یه نقطه اصلی جمع میشه. و اونم تغییر هویت قومی و مذهبی اویغورهاست. که با هویت اکثریت قوم هان در چین نمیسازه. واسه همینه چین با انواع روشهایی که گفتیم سعی میکنه اینا رو شستشوی مغزی بده. امریکا و غرب و رسانه هاشون هم کلا دنبال یه روایت دراماتیک از اویغورها هستن و خیلی به این تغییر هویت نمی پردازن. اتفاقا این موضوع موضوعیه که دولت چین رسما قبولش داره و اعلام میکنه که این در راستای حاکمیت چینه و اویغورها هم مجبورن بپذیرن. مثلا اینکه تو مراکز آموزشی حجاب ممنوعه. تو یسری از اداره جات دولتی حجاب ممنوعه. زبان اویغوری تو مدارس تدریس نمیشه و بلکه ممنوعه. نمیتونن نام های اسلامی واسه بچه هاشون بذارن، جونای زیر 18 سال حق ورود به مساجد رو ندارن. ریش بلند نمیشه گذاشت. در واقع نسل‌کشی در سین کیانگ اتفاق نمی‌افتد اما هویت‌زدایی رخ می دهد.
رفتار چین با سایر مسلمانان
چین دو استان داره که تعداد زیادی مسلمون توش زندگی میکنن. یکی همین سین کیانگه یکی هم نینگ شا. نینگ شیا 7 میلیون جمعیت داره که حدود 40 درصدشون مسلمون هستن. که اینا عمدتا از قوم هوی هستن. قوم هوی خیلی با اداب و رسوم و فرهنگ چینی ها عجین شدن. به زبان چینی هم صحبت میکنن. البته مسلمونیه خودشون هم حفظ کردن. واسه همینه خیلی تهدیدی واسه چین نیستن. تو چارچوب قوانین چین تبلیغ هم میکنن. البته بدونید همینا هم برای غیر مسلمون ها نمی تونن تبلیغ کنن. ممنوعه. نه فقط برای مسلمونا حتی دولت چین بخاطر دخالت های واتیکان تو امور مسیحیای چین، حدودا 60 ساله که با واتیکان قطع رابطه کرده. کلا دولت چین دولت محتاطیه. هر چی در مسیر توسعه و امنیتش باشه رو میزنه با بیل خاموش میکنه. حالا بدتر از اینا که بحث تبته که اونم طلبتون توی ویدئو دیگه. که اونا رو هم چین زده لت و پار کرده.
ترکیه و اویغورها
تو کشورهای اسلامی، ترکیه تنها کشوریه که هم در سطح دولت و رئیس جمهور و هم گروه‌های مردمی خیلی جدی سر قضیه اویغورها اعتراض کردن. یه دلیلش اشتراکات قومی، زبانی و دینیه. از یه طرف هم میگن 50 هزارتا اویغور تو ترکیه زندگی می کنند که اتفاقا خیلی از جریانات مخالف چین هم از ترکیه کار رسانه ای و تبلیغی میکنن.
ترکیه مثل همیشه توی این موضوعم یه سیاستی رسانه ای و پر سر و صدا داره اما خب توی سطح سیاسی و اقتصادی کار خودشو می کنه.
یه عده میگن اینا بابا وهابی و داعشی هستن. ما نمی تونیم از این دفاع کنیم.
اویغورها اهل سنت حنفی مذهب هستن. اکثریت هم صوفی هستن. این صوفی با اون صوفی که تو شیعه میشناسیم فرق داره . یعنی بشدت محب اهل بیت هستن. مثلا میگن مرقد بعضی از امامای معصوم تو اینجاست. میگن مرقد امام صادق، امام زین العابدین، امام موسی کاظم، امام جواد، امام حسن عسکری علیهم السلام اینجاست. اما خب در کنار همه ی این صوفی گری ها و محب اهل بیت بودن ها، یه تعدادی افراطی هم دارن. حالا این افراطی بودن ها یه قسمتیش یعنی واقعا اینا تحت تاثیر تبلیغات عربستان و صدتا عامل دیگه وهابی شدن یا رفتن عضو داعش شدن و یه قسمتیش هم اینه که واقعا عده ای از مردم اویغور شناخت درست و حسابی از جریانات اسلامی ندارن و بخاطر مبارزه با چین هم شده میرن زیر علم داعش و وهابیت.
خب تو این وسط موضع سیاسی ایران چیه؟
ایران موضعش اینه (حالت بی تفاوتی)
اولیش اینه که خوب ایران نمیدونه وقتی میخواد به ظلم چین اعتراض کنه کجا وایسه که تو زمین غرب و آمریکا نباشه. و خب ایران به همپیمانی با چین در مقابل با آمریکا نیاز داره
دومیش هم اینه که خوب الان که آمریکا تحریمش کرده نمیتونه یکاری کنه چینم تحریمش کنه. منافع اقتصادیمون اجازه نمیده سر دعوا رو با چینم باز کنیم.
تمام
حالا موضع مستر صمصام چیه؟
مستر صمصام میگه وقتی ما می گیم چین داره پدر هویت اویغورا رو درمیاره منظورمون این نیست که برو از گروه های مسلحانشون حمایت کن از این تکفیری هاشون. با چهارتا از این کشورهای اسلامی جمع شید چهارتا همایشی چهارتا بیانیه شما خوب بلدید به چین بگید من شما علاقمه مندم من شما رو دوست دارم بیا دست از سر این اویغورا بردار.
گیریم چین سخت جانی کرد گفت دستمو برنمیدارم. انصافا ما هم نمیتونه نسبت به مسلمونا اویغوری که اتفاقا کلی عاشق فرهنگ ایرانی و زبان ایرانی هم هستن بی تفاوت باشیم.
لینک ویدیو در یوتیوب:
منابع
http://muslimna.ir/jariyan-shenasi/3163-2021-04-09-05-24-01.html
https://fa.wikipedia.org/wiki/سینکیانگ
https://fa.wikipedia.org/wiki/اویغورها
https://shouba.ir/نگاهی-به-سرکوب-مسلمانان-در-چین؛-اویغور/
https://shouba.ir/گزارشی-جامع-از-جنایات-دولت-چین-علیه-مسل/
https://shouba.ir/درباره-مسئله-مسلمانان-اویغور-چین؛-مرق/
https://shouba.ir/عقیم‌سازی-اجباری-زنان-اویغور-در-چین؛/
https://www.isna.ir/news/94041307020/تنش-در-روابط-چین-و-ترکیه-بر-سر-مسلمانان-اویغور
https://kurdpress.com/fa/news/22646/تشدید-تنش-ترکیه-چین-و-احتمال-ورود-جدی-پکن-به-مسئله-کردها/
https://www.mehrnews.com/news/4729046/موضع-وزیر-خارجه-چین-درخصوص-وقایع-سین-کیانگ
